Ali Şir Nevâyî’nin Türk diliyle ilgili çalışmalar yapmasının sebeplerini, bir edebiyat öğretmeni bakış açısıyla şöyle açıklayabiliriz:
edebiyatdersi.com'un değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
Derskonum.com ailesi olarak her dönem olduğu gibi yeni dönemde de sizler için kitap cevapları, konu anlatımı, pdf ders notları ile her zaman yanınızdayız..
Bu sayfamızda siz değerli takipçilerimiz için Alî Şîr Nevâyî’nin Türk dili ile ilgili bir çalışma yapmasının sebepleri neler olabilir? üzerine bir paylaşım yazacağız.
Siz de eğer bize ve tüm eğitim camiasına yardımcı olmak adına hazırladığınız yazılıları-notları-soruları-videoları paylaşmak isterseniz mail adresinden bize ulaşabilirsiniz.
Hazırlayan: Mustafa ŞAHİN
İyi çalışmalar..
destek olmak için lütfen LİNK paylaşınız
Alî Şîr Nevâyî’nin Türk dili ile ilgili bir çalışma yapmasının sebepleri neler olabilir?
1. Türkçenin bilim ve edebiyat dili olarak güçlenmesini istemesi
Nevâyî, yaşadığı dönemde Farsçanın kültür ve edebiyat dili olarak üstün görüldüğünü fark etmiş, Türkçenin en az Farsça kadar güçlü bir edebî dil olabileceğini ispatlamak istemiştir. Bu nedenle Türkçeyi geliştirme ve yüceltme çabasına girmiştir.
2. Kendi milletine ve kültürüne duyduğu bağlılık
Nevâyî, Türk kimliğine güçlü bir bağlılık duyan bir aydındı. Türkçenin geri planda kalmasına gönlü razı olmadığından, milletinin dilini korumak ve yükseltmek amacıyla çalışmalar yapmıştır.
3. Türkçenin zenginliğini göstermek istemesi
Farsçanın üstün tutulduğu bir ortamda Nevâyî, Türkçenin kelime kadrosunun, ifade gücünün ve şiirsel potansiyelinin son derece geniş olduğunu göstermek istemiştir. Muhâkemetü’l-Lugateyn adlı eseri bu amacın en açık kanıtıdır.
4. Türkçenin yazı dili olarak yerleşmesini sağlama çabası
Nevâyî, Çağatay Türkçesinin edebî dil hâline gelmesinde büyük rol oynamıştır. Çalışmalarıyla Türkçenin;
-
kurallarının belirginleşmesine,
-
yazı dilinin standart hâle gelmesine,
-
edebî üretimin artmasına
katkı sağlamıştır.
5. Türk dünyasında ortak bir kültür bilinci oluşturmak istemesi
Dil, kültürün temel unsurudur. Nevâyî, özellikle geniş bir coğrafyaya yayılmış olan Türk topluluklarının ortak bir dil bilinci kazanmasını önemsemiştir.
Sonuç olarak, Ali Şir Nevâyî; Türkçeyi korumak, geliştirmek, yüceltmek ve bilim–edebiyat dili hâline getirmek için çalışmalar yapmış; bununla da Türk dili ve edebiyatı tarihinde kalıcı ve belirleyici bir rol üstlenmiştir.
ÖZETLE: Ali Şir Nevâyî, Türkçenin Farsça karşısında geri planda kalmasına karşı çıkarak Türkçenin güçlü bir edebî ve bilim dili olduğunu kanıtlamak, kendi milletinin dilini koruyup yüceltmek ve Türk dünyasında ortak bir kültür-dil bilinci oluşturmak amacıyla çalışmalar yapmıştır. Ayrıca Türkçenin zenginliğini göstermek ve yazı dili olarak yerleşmesine katkı sağlamak istemiştir.
![]() |
| Alî Şîr Nevâyî’nin Türk dili ile ilgili bir çalışma yapmasının sebepleri neler olabilir? |

Yorum Gönder