edebiyatdersi.com'un değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
Derskonum.com ailesi olarak her dönem olduğu gibi yeni dönemde de sizler için kitap cevapları, konu anlatımı, pdf ders notları ile her zaman yanınızdayız..
Bu sayfamızda siz değerli takipçilerimiz için Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında ve edebî türlerin ortaya çıkmasında Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün etkisi hakkındaki düşüncelerinizi açıklayınız. üzerine bir paylaşım yazacağız.
Siz de eğer bize ve tüm eğitim camiasına yardımcı olmak adına hazırladığınız yazılıları-notları-soruları-videoları paylaşmak isterseniz mail adresinden bize ulaşabilirsiniz.
Hazırlayan: Mustafa ŞAHİN
İyi çalışmalar..
Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında ve edebî türlerin ortaya çıkmasında Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün etkisi hakkındaki düşüncelerinizi açıklayınız.
Dîvânu Lugâti’t-Türk, sadece bir sözlük değil; Türk dilinin, kültürünün, edebiyatının ve halk yaşayışının 11. yüzyıldaki en kapsamlı tanığıdır. Bu nedenle Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında ve edebî türlerin ortaya çıkışının incelenmesinde önemli bir dayanak noktası oluşturur.
1. Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasına etkisi
Dîvânu Lugâti’t-Türk, Karahanlılar döneminde yazılmış bir eser olup;
-
Türk dilinin İslamiyet’i kabul ettikten sonraki değişim sürecini,
-
Arapça etkisinin başlamasını,
-
Eski Türkçe ile İslami dönem Türkçesi arasındaki geçiş özelliklerini
çok net biçimde ortaya koyar.
Bu nedenle eser, İslamiyet’in kabulüyle başlayan yazılı Türk edebiyatı döneminin sınırlarını belirlemede araştırmacılara önemli kanıtlar sunar.
2. Edebî türlerin ortaya çıkışının incelenmesine etkisi
Dîvânu Lugâti’t-Türk, içerisinde sadece kelimeleri açıklayan bir sözlük değildir; aynı zamanda:
-
sav (atasözü),
-
koşuk (şarkı/şiir),
-
sagu (ağıt),
-
destan parçaları
gibi pek çok sözlü edebiyat ürününü de örnek olarak verir.
Bu yönüyle eser:
-
Eski Türk edebî türlerinin tanınmasını,
-
Bu türlerin özelliklerinin belirlenmesini,
-
Türlerin gelişim çizgisinin izlenmesini
sağlar.
Örneğin, Dîvânu Lugâti’t-Türk’te verilen koşuk örnekleri sözlü edebiyattan yazılı edebiyata geçişin izlerini içerir. Bu da türlerin tarihsel gelişimini anlamamız açısından çok değerlidir. Bu yüzden özelikle İslamiyet öncesi dönemin farklı dönemlere ayrılmasında etkili olmuştur.
Sonuç olarak
Dîvânu Lugâti’t-Türk, hem Türk edebiyat tarihinin dönemlendirilmesinde hem de eski edebî türlerin tespit ve tasnif edilmesinde temel bir kaynaktır. Türk kültür ve edebiyatının köklerini aydınlatan, dönemlerin sınırlarının netleşmesine katkı sağlayan bir başvuru eseridir.

Yorum Gönder