türk dili ve edebiyatı 10 sınıf ders kitabı cevapları 2025,10 sınıf türk dili ve edebiyatı ders kitabı cevapları 2025, türk dili ve edebiyatı 10 sınıf ders kitabı cevapları 2025, 10.SINIF EDEBİYAT KİTAP CEVAPLARI MEB YAYINLARI, 10. SINIF EDEBİYAT KİTAP CEVAPLARI, 10.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI KİTAP CEVAPLARI, KİTAP CEVAPLARI, 2025, 2026,
www.edebiyatdersi.com ,değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
Derskonum ailesi, olarak her dönem olduğu gibi yeni dönemde de sizler için kitap cevapları, konu anlatımı, pdf ders notları ile her zaman yanınızdayız..
Bu sayfamızda siz değerli takipçilerimiz için 2025-2026 10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları Yeni Müfredat üzerine bir paylaşım yapacağız.
İyi çalışmalar..
destek olmak için lütfen LİNK paylaşınız
CEVAPLAR AŞAĞIDA
Sizde eğer bize ve tüm eğitim camiasına yardımcı olmak adına hazırladığınız yazılıları-notları-soruları-videoları paylaşmak isterseniz mail adresinden bize ulaşabilirsiniz.
İyi çalışmalar..
DİĞER TÜM SAYFALAR İÇİN TIKLAAAAAAA
.
2- OKUMA METNİ (ANA METİN)
Kelime/Kelime Grubu | Metindeki Anlamı | Kelime/Kelime Grubu Önerisi |
Katar katar | Sıra sıra, toplu halde | Sıra sıra, topluca |
Eğrim eğrim | Döner gibi, kıvrıla kıvrıla | Kıvrım kıvrım, dönerek |
Nâme | Mektup | Haber, yazı |
Mevlâ | Allah, Tanrı | Yaradan |
Cümle | Hep, bütün | Hepsi, tümü |
Onarmak | Düzeltmek, iyileştirmek | Tamir etmek, toparlamak |
Asıl | Köken, temel, gerçek | Öz, esas |
 |
| 10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları Yeni Müfredat Sayfa 43 |
2-Aşağıdaki dizelerde altı çizili kelimeleri farklı anlamlara gelecek şekilde cümle içinde kullanınız.
1. Böyle kalmaz elbet sonu hoş olur
🔹 Hoş (anlam: güzel, iyi)
➡️ Cümle: Misafirliğe giderken yanında hoş bir hediye götürdü.
(Hoş: nazik ve sevindiren, zarif)
2. İnme turnam inme sen bu pınara
🔹 İnme (anlam: hareket etmek, alçalmak)
➡️ Cümle: Dedem, yıllar önce geçirdiği inme nedeniyle yürümekte zorlanıyor.
(İnme: felç hastalığı)
3. Katar katar olmuş gelir, turnalar
🔹 Katar (anlam: dizi, sıra)
➡️ Cümle: Trenin katar sayısı bu seferde yedi vagona çıkarılmış.
(Katar: tren vagonlarından oluşan bir bütün)
4. Kanadın altına nâme sarayım
🔹 Kanat (anlam: kuşun uçmaya yarayan uzvu)
➡️ Cümle: Yeni evde mutfağın hemen yanında küçük bir kanat daha var, orayı kiler yapacağız.
(Kanat: bina ya da yapının yan bölümü)
5. Avcu tuzak kurmuş, var yolun ara
🔹 Yol (anlam: güzergâh, gidilecek yer)
➡️ Cümle: Bu sorunu çözmek için başka bir yol bulmamız gerekiyor.
(Yol: yöntem, çözüm biçimi)
..10.Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları Yeni Müfredat Sayfa 44-
Türkü
Hece ölçüsünün genellik- le 7, 8 ve ll'li kalıplarıyla bir ezgi eşliğinde söyle- nen, farklı nazım birim- lerinden oluşan anonim halk edebiyatı nazım biçimidir. Günümüzde söyleyeni ve besteleyeni bilinen türküler de bulun- maktadır.
Türkünün Bölümleri
Türküler, bent ve kavuş- tak (bağlama) adı verilen iki bölümden oluşur.
Asıl konunun işlendiği bölüme bent, bentlerin sonunda tekrar edilen dize veya dizelere kavuş- tak denir. Bentlerin ve kavuştakların kendilerine mahsus dize sayısı ve kafiye düzeni bulunur.
TÜRKÜLERİN OLUŞMASI VE YAYILMASI
Türküler halkın ortak malıdır. Sevilen, beğenilen, ağızdan ağıza dolaşan kültür ürünleri oldukları için de yayılmaları çok doğaldır. Eskiden şimdi- ki gibi yayma araçları olmadığından türkülerin yayılması çok ağır fakat sürekli olmuştur. Ticaret kervanları, gezgin âşıklar, askerler, savaşlar, göçler türkülerin taşınmasını sağlar. Son yıllarda radyo, televizyon, teyp gibi teknik araçlar yayılmayı hızlandırmıştır. Türkülerin hızlı bir biçimde yayılmasının olumsuz bir yönü de vardır. Türküler halkın malı olup ol- gunlaşmadan donmuş, kalıplaşmış olarak taşınırlar.
Yayılma sırasında türkülerin sözlerinde ve ezgilerinde bazı değişiklikler olur. Türkülerin bu derece çeşitlenmesinin asıl nedeni kişilerin yetenek- leridir. Kaynak kişiler, ezgilerde önemli ölçüde değişiklik yapabildiği gibi, bu değişikliği türkülerin sözlerinde de yapabilirler.
(…)
Türkülerin ortaya çıkışları incelendiğinde toplumu ilgilendiren konula- rın işlenmesi, ezginin dokunaklı oluşu, sanat yapısının yüksek oluşu gibi etkenlerin türkülerin ömürlerini uzattığı ortaya çıkmıştır. Türküler, hiçbir zaman ilk çıkışlarındaki gibi varlıklarını koruyamazlar. Bu durum sadece sözlerde değil, ezgilerde de görülür. Türküler zaman aşımı nedeniy- le ve kişiden kişiye geçiş esnasında yeni duygulanmalarla beslenerek kendini yeniler.
Toplum ruhunda derin izler bırakan kahramanlar, efsaneleşmiş büyük aşklar, büyük felâketler türkülere konu olur. Bunların sözleri ve ezgileri çok güçlüdür. Kimileri de oyun havaları durumuna geçerek süreklilik kazanır. Köy ve kasabalardaki olaylar üzerine yakılan türkülerin yayılma gücü azdır. Geniş toplulukların ilgisini çekmez, dar çevrede kalır. Ömür- leri de kısa olur.
(...)
Erman Artun, Anonim Türk Halk Edebiyatı Nazmı
1. Türküler sözlü geleneğin hangi özelliklerini taşır? Yazınız.
Anonim olmaları: Türküler halkın ortak malıdır, belirli bir kişiyle sınırlandırılamaz.
Ağızdan ağıza aktarılmaları: Yazılı değil, sözlü olarak kuşaktan kuşağa aktarılır.
Zamanla değişime uğramaları: Aktarılırken sözlerinde ve ezgilerinde değişiklikler olur.
Toplumsal olayları yansıtmaları: Aşk, savaş, göç, felaket gibi toplumun ortak yaşantılarını konu alırlar.
Doğal yollarla yayılmaları: İlk zamanlarda gezgin âşıklar, askerler, ticaret yolları aracılığıyla yayılır.
2. Türkülerin kuşaktan kuşağa aktarılmasının sebepleri hakkındaki düşüncelerinizi yazınız.
Türkülerin kuşaktan kuşağa aktarılmasının en temel sebebi, halkın duygu ve düşüncelerini samimi, içten ve etkileyici biçimde yansıtmasıdır. Her kuşak kendi yaşantısından bir parça bulduğu için bu ezgiler unutulmaz ve yeni kuşaklara da aktarılır. Ayrıca türküler, halkın ortak hafızasını taşıyan birer kültür mirasıdır. Acılar, sevinçler, aşklar, kahramanlıklar gibi evrensel duygular içerdiği için her dönemde insanlar tarafından sahiplenilir.
3. Türkülerin yayılma şekillerinde zamanla ne tür değişiklikler olduğunu örnekler vererek açıklayınız.
Eskiden türküler; kervanlar, gezgin âşıklar, askerler, savaşlar ve göçler yoluyla yavaş ama sürekli bir şekilde yayılırdı. Bu süreçte sözlerde ve ezgilerde küçük değişiklikler olurdu. Ancak zamanla teknolojinin gelişmesiyle birlikte radyo, televizyon, teyp gibi araçlar türkülerin yayılma hızını büyük ölçüde artırdı. Günümüzde ise internet ve sosyal medya sayesinde bir türkü çok kısa sürede milyonlara ulaşabiliyor. Örneğin, bir halk türküsü YouTube üzerinden yeniden yorumlanarak genç kitleler arasında popüler hale gelebiliyor. Ancak bu hızlı yayılma, türkülerin halk içinde olgunlaşmadan donmuş biçimde kalıplaşmasına da yol açabiliyor.
..10.Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları Yeni Müfredat Sayfa 45
Turnalar türküsünün tabloda verilen ahenk özelliklerini belirleyerek ilgili kavramların karşısına yazınız.
Nazım birimi Dörtlük – Bent ve beyit şeklinde ( yani 3'lü ve 2'li birimler kullanılmıştır.
Ölçü 11’li hece ölçüsü – Dize dizelerde hece sayısı genellikle 11’dir. Örn: “İki turnam gelir aklı karalı” → 11 hece
Asonans (Ünlü uyumu) "a" ve "e" seslerinin tekrarları dikkat çeker. Örn: “katar katar olmuş gelir, turnalar” – a-e sesleri yankılanır.
Aliterasyon (Ünsüz uyumu) "g", "k", "t", "n" seslerinin tekrarları. Örn: “gelir, turnalar / eğrim eğrim ne hoş gelir, turnalar” – “g” ve “r” sesleri öne çıkar.
Kafiye "lı" → yarım kafiye, “karalı / yaralı / nereli” gibi dizelerdeki "-lı" ekleri ses benzerliği yaratır (tek ses benzerliği = yarım kafiye).
Redif "-li" ekleri, anlamı etkilemediği ve tekrarlandığı için redif olarak da değerlendirilebilir. Ayrıca “turnalar” kelimesi de redif sayılabilir.
Kelime ve dize tekrarları “Katar katar olmuş gelir, turnalar” ve “Eğrim eğrim ne hoş gelir, turnalar” dizeleri her dörtlüğün sonunda tekrar edilmiştir → Dize tekrarı
Turnaların Gölgesinde
Başkahraman: Ali
Yer: İç Anadolu’nun taşlı, sarı sıcak bir köyü
Zaman: Sonbahar ayı, turnaların göç mevsimi
Köyün en sessiz tepelerinden birinde, çoban Ali sabah erkenden uyanmıştı. Koyunlarını suya götürmeden önce, az ötede uçuşan turnaların sesini duydu. Gökyüzünde süzülen kuşlar, katar katar, ince bir çizgi halinde geçiyorlardı. Rüzgâr hafifti, gökyüzü açık maviye boyanmıştı.
Ali’nin gözleri bir noktaya takıldı. Turnaların arasında iki tanesi ahenkten kopmuştu. Biri alaca kanatlı, diğeri tüylerinden belli ki yaralıydı. Belki de bir şahin saldırmıştı onlara. Ali, bu iki turnayı görünce yüreğine bir sızı doldu. Çünkü iki yıl önce, sevdiği Zeynep gurbete, İstanbul’a çalışmaya gitmiş, bir daha da geri dönememişti.
Her sabah, o turnaların geçtiği yolda beklerdi Ali. Belki bir haber getirirler diye. O gün, yere düşen yaralı turnaya doğru koştu. Kanadı hafifçe kırılmıştı. Usulca eğildi, kuşu avuçlarının arasına aldı. “Sabret turnam,” dedi, “sana da, bana da Mevla bir yol gösterir elbet.”
Turnanın gözleri yorgundu ama içinde bir umudu vardı sanki. Ali o gece turnayı evine götürdü. Yaralarını sardı, ona pınardan su içirdi. Gökyüzüne baktığında hep aynı dize dökülüyordu dilinden:
“İnme turnam inme, haber sorayım
Kanadın altına nâme sarayım…”
Bir hafta sonra turna iyileşti. Ali, kanadının altına minik bir mektup sardı. “Eğer Zeynep’sen, beni hatırla” diye yazdı. Turnayı göğe saldı. Kuş döne döne havalandı, sürüsüne doğru süzüldü.
O günden sonra Ali, her sabah aynı tepenin başında turnaları izlemeye devam etti. Belki bir gün, Zeynep’ten haber getiren bir turna daha konar yüreğinin pınarına…
🪶 Başkahraman Betimlemesi – Ali:
Ali, yirmili yaşlarının başında, uzun boylu, yanık tenli bir delikanlıydı. Üzerinde yıpranmış ama temiz bir yün yelek, başında annesinin ördüğü kasket vardı. Gözleri, uzaklara dalan insanların gözleri gibi hep bir şey beklerdi; kimi zaman haber, kimi zaman umut…
🕊️ Turna Betimlemesi:
Turnalar gökyüzünde süzülen zarif yolcular gibiydi. Uzun boyunlarıyla havayı ikiye yarıyor, gümüş tüyleri sabah güneşine yansıyordu. Yaralı olanın bir kanadı düşük, gözleri ise insana konuşacak gibi bakıyordu. Sanki dert ortağı, sanki haberciydiler.
✍️ Betimlemede Kullanılan Sözcük Türü:
Betimleme yaparken ağırlıklı olarak sıfatlar kullandım.
Gerekçe:
Sıfatlar, varlıkların görünüşünü, rengini, durumunu, duygusal çağrışımını anlatmada etkili olduğu için hikâyeye duygusal bir derinlik kazandırır. Örneğin:
“alaca kanatlı turna” (renk ve görüntü betimlemesi)
“yanık tenli delikanlı” (fiziksel ve yaşamsal betimleme)
“yorgun gözlü kuş” (duygusal nitelik)
“gümüş tüyler” (görsel çağrışım)
Bu tür sıfatlar, hem karakteri hem atmosferi okurun zihninde daha canlı kılar.
10-sinif-edebiyat-ders-kitabi-cevaplari-sayfa-43-44-45
DİĞER TÜM SAYFALAR İÇİN TIKLAAAAAAA
.
Yorum Gönder